Kortyzol – objawy i konsekwencje nadmiaru.
Kortyzol to jeden z najszerzej kojarzonych hormonów, który większość osób kojarzy ze stresem. I słusznie, bo to właśnie stres odpowiedzialny jest właśnie za zwiększone wydzielanie tego hormonu. Jednak kortyzol w naszym organizmie pełni wiele ważnych funkcji i bez niego, nie moglibyśmy żyć. Problemem więc nie jest to, że go wydzielamy, a jedynie to, że czasami jest go więcej, niż powinno. Wtedy zaczyna się robić problem. Jak objawia się problem z kortyzolem? Co zrobić, gdy podejrzewamy go u siebie?
Kortyzol – definicja.
To hormon sterydowy, wydzielany przez nadnercza (małe narządy zlokalizowane w okolicy nerek). Warto zaznaczyć, że sygnał, który pobudza nadnercza do wydzielania tego hormonu, płynie z naszej głowy (konkretnie z przysadki mózgowej). Kortyzol ma wpływ na wiele procesów, które zachodzą w naszym organizmie (np. stężenie glukozy). Wydzielany jest w rytmie dobowym. Jego najwyższe stężenie we krwi obserwowane jest rano (między 8:00 – 11:00), a następnie zaczyna powoli spadać. Dzięki temu rano mamy więcej energii do działania, a wieczorem niski poziom kortyzolu pozwala nam zasnąć.
Po co nam hormon stresu?
Jego główne zadanie to zwiększenie stężenia glukozy we krwi, na skutek aktywności fizycznej lub sytuacji stresowej. Poza tym wpływa również:
Poza tym wpływa również:
- na ciśnienie krwi
- gospodarkę wodno – elektrolitową (zwiększa w organizmie zatrzymanie sodu, a zwiększa wydalanie potasu)
- na rozpad białek, trójglicerydów
- zwiększa wydzielanie soku żołądkowego.
Widać po tym, jak wiele istotnych procesów jest zależnych od kortyzolu.
Kortyzol – objawy nadmiaru.
Mimo tego, że potrzebujemy tego hormonu do zachowania prawidłowych funkcji życiowych, to jego nadmiernie wydzielanie, nie pozostanie obojętne dla organizmu. Najczęstsze objawy nadmiaru kortyzolu to:
- zwiększony apetyt prowadzący do nadwagi/otyłości
- obrzęki
- problemy ze snem (zwłaszcza wybudzanie się w nocy lub bezsenność)
- nadciśnienie tętnicze.
Co zrobić, gdy podejrzewamy u siebie problem z kortyzolem?
Przede wszystkim w pierwszej kolejności powinniśmy się udać do lekarza pierwszego kontaktu i wykonać badania krwi. Należy oznaczyć stężenie kortyzolu w godzinach porannych. Jeżeli wynik wyjdzie nieprawidłowy, w następnym kroku powinniśmy udać się do endokrynologa, który przeanalizuje wynik i zadecyduje o dalszych etapach działania. Przyczyny podwyższonego kortyzolu mogą być środowiskowe, jak np. przewlekły stres i nieumiejętność radzenia sobie z nim, jak i organiczne (np. guz nadnerczy lub gruczolak przysadki).
